Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Αντώνιος Φανουριάκης, Επίκουρος Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Δημήτριος Βασιλόπουλος, Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Μαυραγάνη Κλειώ, Καθηγήτρια, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Εισαγωγή
Η αξονική σπονδυλαρθρίτιδα (SpA) είναι μια χρόνια φλεγμονώδης νόσος που προσβάλλει κυρίως, αν και όχι αποκλειστικά, τον αξονικό σκελετό. Η διάγνωση και η θεραπεία της πρέπει να γίνονται όσο το δυνατόν νωρίτερα, καθώς ο συνδυασμός άσκησης και φαρμακευτικής αγωγής μπορεί να μειώσει τη προοδευτική αγκύλωση της σπονδυλικής στήλης, ελέγχοντας την φλεγμονή και διατηρώντας την κινητικότητα και την ελαστικότητα των σπονδύλων και των αρθρώσεων. Στα πλαίσια αυτά, οι ασθενείς με αξονική SpA συστήνεται να υιοθετούν πρόγραμμα αερόβιων ασκήσεων στην καθημερινή τους
δραστηριότητα. Ωστόσο, ο βαθμός στον οποίο αυτό εφαρμόζεται σε Έλληνες ασθενείς δεν έχει μελετηθεί.
Σκοπός
Σκοπός της έρευνας ήταν η καταγραφή της συχνότητας άσκησης σε ασθενείς με διαγνωσμένη αξονική SpA στον ελληνικό χώρο, καθώς και η συσχέτιση της άσκησης με χαρακτηριστικά της νόσου, όπως η ενεργότητα και οι
συννοσηρότητες.
Μεθοδολογία
Συγχρονική (cross-sectional) μελέτη στην οποία συμπεριλήφθηκαν ασθενείς με αξονική SpA,από τρία νοσοκομεία: το Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Ηρακλείου (ΠΑΓΝΗ), το Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο «Αττικόν» και το Γενικό Λαϊκό Νοσοκομείο Αθηνών. Η εκτίμηση του βαθμού άσκησης
πραγματοποιήθηκε με τη χρήση του ερωτηματολογίου IPAQ - International Physical Activity Questionnaire (βλέπε Παράρτημα), το οποίο περιλαμβάνει ερωτήσεις σχετικά με τη σωματική δραστηριότητα, την άσκηση, το
περπάτημα, καθώς και τις ώρες που οι ασθενείς πέρασαν καθιστοί τις
τελευταίες 7 ημέρες. Η ελληνική στάθμιση του Διεθνούς Ερωτηματολογίου Φυσικής Δραστηριότητας έχει εκπονηθεί από τον Γεώργιο Παπαθανασίου και τους συνεργάτες του.
Επιπλέον, καταγράφηκαν δημογραφικά στοιχεία, συννοσηροτήτες, καθώς και χαρακτηριστικά νόσου τη στιγμή της συμπλήρωσης του IPAQ, όπως η ενεργότητα (με τη χρήση των δεικτών Bath Ankylosing Spondylitis Disease Activity Index - BASDAI και Ankylosing Spondylitis Disease Activity Score - ASDAS (βλέπε παράρτημα), και οι λαμβανόμενες θεραπείες. Η διάρκεια της έρευνας ήταν 6 μήνες (Σεπτέμβριος 2023 - Μάρτιος 2024).
Αποτελέσματα
Συμπεριλήφθηκαν συνολικά 100 ασθενείς (53 άνδρες, μέση διάρκεια νόσου 13 έτη, 87% υπό θεραπεία με βιολογικό παράγοντα). Μόλις 26 απάντησαν θετικά στην εκτέλεση άσκησης, κατά μέσο όρο 3 ημέρες μέσα στην εβδομάδα.
Από αυτούς, το 50% είχε ενεργή νόσο την περίοδο συμπλήρωσης του ερωτηματολογίου, σε σύγκριση με 81% των 74 ασθενών που δεν εκτελούν κάποιο είδος άσκησης. Επιπλέον, οι ασκούμενοι ασθενείς παρουσίασαν χαμηλότερα ποσοστά συννοσηροτήτων συγκριτικά με τους αδρανείς. Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι το ποσοστό κατάθλιψης ήταν εξαιρετικά
μειωμένο στους ασκούμενους ασθενείς (15,4%) σε σύγκριση με τους μη ασκούμενους (32,4%).
Συμπεράσματα
Μόλις ένας στους τέσσερις ασθενείς με αξονική SpA έχει εντάξει την άσκηση στην καθημερινότητά του. Ασθενείς που ασκούνται τακτικά παρουσιάζουν καλύτερο έλεγχο της νόσου τους σε σύγκριση με τους αδρανείς, καθώς και σημαντικά καλύτερη ψυχική και συνολική υγεία.
Λέξεις-κλειδιά:
Άσκηση, Οφέλη, Συννοσηρότητες, Ενεργότητα νόσου
