Μονάδα:
Κατεύθυνση Ιστορία του ΔικαίουΒιβλιοθήκη Νομικής Σχολής
Ημερομηνία κατάθεσης:
2025-01-15
Συγγραφέας:
Μακρίδη Κωνσταντίνα
Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Ελευθερία Παπαγιάννη, Καθηγήτρια, Νομική Σχολή, ΕΚΠΑ
Αθηνά Δημοπούλου, Καθηγήτρια, Νομική Σχολή, ΕΚΠΑ
Μάριος Τάνταλος, ΕΔΙΠ, Νομική Σχολή, ΕΚΠΑ
Πρωτότυπος Τίτλος:
Ο θεσμός της εμφύτευσης από την Εξάβιβλο του Αρμενοπούλου στους τοπικούς αστικούς κώδικες του 19ου αιώνα
Γλώσσες εργασίας:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Ο θεσμός της εμφύτευσης από την Εξάβιβλο του Αρμενοπούλου στους τοπικούς αστικούς κώδικες του 19ου αιώνα
Περίληψη:
H παρούσα διπλωματική εργασία ασχολείται με το θεσμό της εμφύτευσης ως μορφή εκμετάλλευσης ακινήτων από τα υστεροβυζαντινά χρόνια έως τον 19ο αιώνα, εξετάζοντάς τον μέσα από τους βασικούς κώδικες αυτής της χρονικής περιόδου. Ο εν λόγω θεσμός εμπράγματης φύσης, με ιστορία που ανάγεται στην ελληνική αρχαιότητα, διαπέρασε όλες τις δικαιοταξίες και επιβίωσε ανά τους αιώνες, με διαφοροποιημένο περιεχόμενο και ορολογία, ανάλογα με την περιοχή, την εποχή και τις επικρατούσες οικονομικές συνθήκες. Αρχικώς χρησιμοποιήθηκε σε διευρυμένο επίπεδο στο Βυζαντινό Κράτος, προκειμένου να αξιοποιηθούν οι τεράστιες χέρσες εκτάσεις του. Ως εκ τούτου πολλοί Βυζαντινοί Αυτοκράτορες ασχολήθηκαν με την οριοθέτηση του νομικού θεσμού και τη διασαφήνιση των επιμέρους δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των εμπλεκομένων μερών, εισάγοντας διατάξεις, οι οποίες εν συνεχεία συμπεριλήφθηκαν σε κωδικοποιήσεις και νομικά έργα των επομένων ετών, καταλήγοντας έτσι και στην Εξάβιβλο του Αρμενόπουλου. Κατά την Τουρκοκρατία, ο εμφυτευτικός θεσμός επιβίωσε στους Κώδικες των Παραδουνάβιων Ηγεμονιών και σε Νομοκανόνες που εφάρμοζαν τα εκκλησιαστικά δικαστήρια της εποχής, επιφορτισμένα με την επίλυση των ιδιωτικών διαφορών των ορθοδόξων. Στη Δύση δε, η οποία ασπάστηκε το φεουδαλικό νομικό σύστημα, ο θεσμός κάνει την επανεμφάνισή του, στους νεότερους Αστικούς Κώδικες ανεξάρτητων Βασιλείων του 19ου αιώνα, που ακολούθησαν τον Ναπολεόντειο. Τέλος, μετά τη σταδιακή απελευθέρωση ελληνικών περιοχών, την ίδρυση του νέου ελληνικού κράτους, την αυτονόμηση των Ιονίων νήσων, των νήσων της Σάμου και της Κρήτης, σχετικές διατάξεις συμπεριλήφθηκαν στον Ιόνιο Αστικό Κώδικα, στο Νομοσχέδιο του «Αστυκού» Ελληνικού Κώδικα και τελικά στον Σαμιακό Αστικό Κώδικα και στον Κρητικό Αστικό Κώδικα.
Στην παρούσα εργασία, αρχικώς γίνεται μία συνοπτική εισαγωγή πάνω στην ιστορία του θεσμού από την εμφάνισή του έως τα υστεροβυζαντινά χρόνια. Εν συνεχεία, με χρονολογική σειρά μεταφέρονται οι σχετικές με την εμφύτευση διατάξεις από τα βασικότερα νομικά έργα και κώδικες μέχρι το τέλος του 19ου αιώνα : Την Εξάβιβλο του Αρμενόπουλου (1345), το νομοκανόνα της Βακτηρίας Αρχιερέων (1645), το Νομικόν Πρόχειρον του Μιχαήλ Φωτεινόπουλου (1766), το Συνταγμάτιον Νομικόν του Αλέξανδρου Υψηλάντη (1780), τον Πολιτικό Κώδικα του Πριγκιπάτου της Μολδαβίας (1817), τον Πολιτικό Κώδικα της Ουγγροβλαχίας (1818), τους Αστικούς Νόμους του Βασιλείου των Δύο Σικελιών Ιταλίας (1819), τον Ιόνιο Αστικό Κώδικα (1841), τον Αστικό Κώδικα του Βασιλείου της Ιταλίας (1865), το Νομοσχέδιο του «Αστυκού» Ελληνικού Κώδικα (1874), τον Αστικό Κώδικα της Ηγεμονίας της Σάμου (1899) και τέλος, τον Αστικό Κώδικα της Κρητικής Πολιτείας (1904). Όπου κρίθηκε απαραίτητο από την γράφουσα, συμπεριλήφθηκαν και κάποια ιστορικά στοιχεία, για την καλύτερη κατανόηση του θεσμού, ενώ αφιερώθηκε και ένα κεφάλαιο της παρούσας για την κατανόηση της πρακτικής όψης του, μέσω σχετικής νομολογίας και συλλογής εθίμων από το έτος 1345 έως το έτος 1810. Επίσης, περιλαμβάνεται ένα κεφάλαιο σχετικό με την απάλειψη του θεσμού από τον Ελληνικό Αστικό Κώδικα (1946), ενώ τέλος, εξάγονται κάποια συμπεράσματα από τη συνδυαστική εξέταση των επιμέρους τμημάτων της εργασίας.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Δίκαιο – Νομοθεσία
Λοιπές θεματικές κατηγορίες:
Ιστορία του δικαίου
Λέξεις-κλειδιά:
Εμπράγματο δίκαιο, θεσμός εμφύτευσης, εμφυτευτής, κανόνας, εμπονήματα, εμφυτευτικά οσπήτια, Συλλογή Εθίμων, περί εμβατικίων,Εξάβιβλος, Βακτηρία Αρχιερέων, Νομικόν Πρόχειρον, Μιχαήλ Φωτεινόπουλου, Συνταγμάτιον Νομικόν, Αλέξανδρου Υψηλάντη, Πολιτικός Κώδικας Πριγκηπάτου Μολδαβίας, Πολιτικός Κώδικας Ουγγροβλαχίας, Βασίλειο Δύο Σικελιών, Ιόνιος Αστικός Κώδικας, Αστικός Κώδικας Βασιλείου Ιταλίας, Νομοσχέδιο Αστυκού Ελληνικού Κώδικα, Κώδικας Ηγεμονίας Σάμου, Κώδικας Κρητικής Πολιτείας,
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
18
14-01-2025 ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΜΑΚΡΙΔΗ - ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ.pdf (1 MB)
Άνοιγμα σε νέο παράθυρο
ezyzip.zip
342 KB
Δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στο αρχείο.
