Στοιχεία επταμελούς επιτροπής:
κ. Δημήτριος Τούσουλης, Καθηγητής Καρδιολογίας ΕΚΠΑ
κ. Χριστόδουλος Στεφανάδης, Ομ. Καθηγητής Καρδιολογίας ΕΚΠΑ
κ. Γεώργιος Στεργίου, Καθηγητής Παθολογίας ΕΚΠΑ
κ. Δημήτριος Βλαχάκος, Καθηγητής Παθολογίας - Νεφρολογίας ΕΚΠΑ
κ. Ελευθέριος Τσιάμης, Αν. Καθηγητής Καρδιολογίας ΕΚΠΑ
κα. Κωνσταντίνα Αγγέλη, Αν. Καθηγήτρια Καρδιολογίας ΕΚΠΑ
κ. Κωνσταντίνος Τσιούφης, Αν. Καθηγητής Καρδιολογίας ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Εισαγωγή/σκοπός: Ο νεφρός παίζει καθοριστικό ρόλο στην ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης (ΑΠ) και η αιμοδυναμική του νεφρού μπορεί να εκτιμηθεί με έναν μη επεμβατικό και αναπαραγώγιμο δείκτη, το νεφρικό δείκτη αντίστασης (RRI). Σκοπός της μελέτης ήταν να αξιολογήσει τη σχέση της αιμοδυναμικής του νεφρού (RRI) με την αιμοδυναμική της καρδιάς (Ε/e’) και της αορτής (αυξητικός δείκτης, AIx) σε ασθενείς με ιδιοπαθή υπέρταση άνευ αγωγής. Επιπλέον, στόχος μας ήταν να αξιολογήσουμε τις διαφορές στα αιμοδυναμικά χαρακτηριστικά των ασθενών με ανθεκτική υπέρταση (RHTN) σε σύγκριση με τους υπερτασικούς με ρυθμισμένη ΑΠ στο επίπεδο της καρδιάς, του νεφρού και της αορτής.
Υλικό και Μέθοδοι: 310 νεοδιαγνωσθέντες υπερτασικοί ασθενείς άνευ αγωγής [164 άνδρες, μέση ηλικία 51 έτη, ΑΠ ιατρείου = 142/88 mmHg] υπεβλήθησαν σε 24ωρη καταγραφή ΑΠ και λήψη δείγματος αίματος για προσδιορισμό του μεταβολικού προφίλ. Επιπλέον, Μελετήσαμε 50 ασθενείς που πληρούσαν τα κριτήρια της RHTN και 50 υπερτασικούς ασθενείς με ρυθμισμένη ΑΠ που ελάμβαναν 3 ή λιγότερα αντιυπερτασικά φάρμακα. Όλοι οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν σε Doppler υπερηχογράφημα νεφρών για τον προσδιορισμό του RRI, εκτίμηση του AIx, καθώς και πλήρη υπερηχοκαρδιογραφική μελέτη συμπεριλαμβανομένου του λόγου του πρώιμου κύματος Ε της ταχύτητας στη μιτροειδή προς το κύμα e’ της ταχύτητας του μιτροειδικού δακτυλίου (Ε/e’).
Αποτελέσματα: Με βάση τη διάμεση τιμή του RRI (0.600), οι υπερτασικοί ταξινομήθηκαν σε εκείνους με υψηλές και χαμηλές τιμές RRI. Οι υπερτασικοί με υψηλές τιμές RRI σε σύγκριση με εκείνους με χαμηλές τιμές ήταν πιο ηλικιωμένοι (56.4 vs 45 έτη, p < 0.001), είχαν χαμηλότερη 24ωρη διαστολική ΑΠ (77 vs 85 mmHg, p < 0.001), υψηλότερες τιμές AIx (27 vs 18%, p < 0.01), και υψηλότερες τιμές E/e’ (9.7 vs 8, p < 0.001). Η πολλαπλή ανάλυση παλινδρόμησης έδειξε ότι η ηλικία, η πίεση παλμού, ο λόγος E/e’ και η ταχύτητα του σφυγμικού κύματος συσχετίζονταν ανεξάρτητα με τον RRI (R2 = 0.434, p < 0.001). Οι υπερτασικοί με RHTN σε σύγκριση με εκείνους χωρίς RHTN εμφάνιζαν υψηλότερες τιμές RRI (κατά 0.078, p < 0,001) και τιμές E/e’ (κατά 3.1, p < 0.001) αλλά παρόμοιες τιμές του AIx (p = 0.79). Σε ένα μοντέλο λογιστικής παλινδρόμησης, η παρουσία της RHTN ήταν ο ισχυρότερος προγνωστικός δείκτης της εμφάνισης του RRI με τιμή μεγαλύτερη από 0.7 μετά από έλεγχο για άλλες αιμοδυναμικές μεταβλητές συμπεριλαμβανομένων των επιπέδων της ΑΠ. Η ανάλυση ROC αποκάλυψε μία AUC για την πρόβλεψη της RHTN από τον RRI της τάξεως του 80.3% (95% confidence interval 0.72–0.89, p < 0.001). Το σημείο διαχωρισμού 0.648 του RRI εμφάνιζε ευαισθησία 78% και ειδικότητα 72% για την πρόβλεψη της RHTN.
Συμπεράσματα: Η αυξημένη αγγειακή αντίσταση στις ενδονεφρικές αρτηρίες σχετίζεται με επηρεασμένη αιμοδυναμική της καρδιάς και της αορτής, όπως αντικατοπτρίζεται από τις αυξημένες τιμές του AIx και του E/e’. Ο RRI θα μπορούσε να θεωρηθεί ένα χρήσιμο υποκατάστατο της αιμοδυναμικής στην ιδιοπαθή υπέρταση. Σε μια ομάδα υπερτασικών ασθενών, η αιμοδυναμική του νεφρού και της καρδιάς σχετίζονται στενά με την παρουσία της RHTN. Τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν ότι οι τιμές του RRI και του λόγου E/e’ θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη για την πρόβλεψη του ανεπαρκούς ελέγχου της ΑΠ στους υπερτασικούς ασθενείς.
