Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Αικατερίνη Γαϊτανάκη, Καθηγήτρια του Τομέα Φυσιολογίας Ζώων και Ανθρώπου, Τμήμα Βιολογίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (Ε.Κ.Π.Α)
Περίληψη:
Το οξειδωτικό στρες στην καρδιά σχετίζεται με την παθογένεια πολλών καρδιαγγειακών νόσων. Μια σοβαρή επίπτωση του παρατεταμένου οξειδωτικού στρες στον καρδιακό μυ είναι η απόπτωση των καρδιακών μυοκυττάρων. Ο μεταγραφικός παράγοντας NF-κΒ φαίνεται να εμπλέκεται σε διάφορες καρδιαγγειακές ασθένειες, όμως δεν έχει εξακριβωθεί πλήρως ο ρόλος του σε αυτές. Στην παρούσα διπλωματική εργασία διερευνήσαμε τον ρόλο του NF-κΒ στην απόπτωση που επάγεται κατά την επίδραση με Η2Ο2 σε καρδιακούς μυοβλάστες της κυτταρικής σειράς Η9c2. Στη συνέχεια, προσπαθήσαμε να συσχετίσουμε την ενεργοποίηση του με τα μονοπάτια των MAPKs, ERKs, JNKs και p38 MAPK στις ίδιες συνθήκες, με τη χρήση ειδικών για την κάθε κινάση αναστολέων. Τέλος, για να εξακριβώσουμε τη συσχέτιση του NF-κΒ με την απόπτωση χρησιμοποιήσαμε τον αναστολέα του, κουρκουμίνη, σε συγκεντρώσεις 0,1-1μΜ και μελετήσαμε την απόκριση των καρδιακών κυττάρων στο Η2Ο2. Από τα αποτελέσματα προέκυψε ότι το Η2Ο2 συγκέντρωσης 400μΜ επάγει την απόπτωση στους καρδιακούς μυοβλάστες και ενεργοποιεί τον μεταγραφικό παράγοντα ΝF-κΒ. Επιπλέον, στις ίδιες συνθήκες, παρατηρήσαμε αύξηση στα επίπεδα των p-JNKs, p-p38 MAPK και p-ERKs, ενώ με τη χρήση των αναστολέων PD98059, SB203580 και SP600125, παρεμποδίστηκε η παρατηρούμενη από το Η2Ο2 φωσφορυλίωση του NF-κΒ. Μάλιστα, διαπιστώθηκε ότι οι αναστολείς PD98059 και Η89 παρεμποδίζουν την απόπτωση των κυττάρων. Τέλος, η κουρκουμίνη σε δύο διαφορετικές συγκεντρώσεις, 0,1μΜ και 1μΜ, εκτός από την αναστολή της φωσφορυλιώσης της p65 υπομονάδας του μεταγραφικού παράγοντα, συντέλεσε και στην αναστολή της απόπτωσης. Συνολικά, τα αποτελέσματα μας συνηγορούν στο ότι ο NF-κΒ στις δεδομένες συνθήκες δρα προ-αποπτωτικά και μάλιστα η ενεργοποίηση του σχετίζεται με τα αναρροϊκά μονοπάτια των MAPKs. Επιπλέον, διαπιστώσαμε τον αντι-οξειδωτικό και αντι-αποπτωτικό ρόλο της κουρκουμίνης στα καρδιακά κύτταρα μέσω ενός μηχανισμού που περιλαμβάνει την αναστολή του NF-κΒ, καθιστώντας την πιθανή ουσία με προστατευτική δράση έναντι του οξειδωτικού στρες στην καρδιά.
Λέξεις-κλειδιά:
NF-κΒ, οξειδωτικό στρες, Η2Ο2, απόπτωση, καρδιακοί μυοβλάστες Η9c2, σηματοδοτικά μονοπάτια, κουρκουμίνη
