Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Νικόλαος Πουλάκης (ΕΔΙΠ ΤΜΣ ΕΚΠΑ, Επιβλέπων)
Αναστάσιος Χαψούλας (Καθηγητής ΤΜΣ ΕΚΠΑ)
Μαρία Παπαπαύλου (Καθηγήτρια ΤΜΣ ΕΚΠΑ)
Περίληψη:
Η παρούσα εργασία αφορά στον τομέα της πολιτισμικής ανθρωπολογίας και της εθνομουσικολογίας. Βασικό αντικείμενο της εργασίας αποτελεί η σύνδεση της μουσικής, της ταυτότητας και της πολιτικής σε δύο Ταινίες δρόμου Βαλκανιζατέρ (1997) και Ας περιμένουν οι γυναίκες (1998).
Η φιλμική αφήγηση και η μουσική αναλύονται σε συνάρτηση με τις πολιτικές συγκυρίες της δεκαετίας 1990, που καθορίζουν το πολιτισμικό περιβάλλον των δύο ταινιών και τις πολιτισμικές ταυτότητες των ηρώων. Τέτοιες συγκυρίες είναι : η διακυβέρνηση της Ελλάδας από το κόμμα ΠΑΣΟΚ, τα οικονομικά και πολιτικά σκάνδαλα, τα πελατειακά δίκτυα, τα μετεμφυλιακά κατάλοιπα, οι αντιθετικές δυναμικές μεταξύ 'δεξιάς-αντιδεξιάς' / 'δύσης-ανατολής' - 'φιλελευθερισμού/σοσιαλισμού', το πολιτικό αδιέξοδο των φιλελεύθερων δημοκρατιών, η κατάρρευση των σοσιαλιστικών καθεστώτων και η 'φιλελευθεροποίησή τους'. Ταυτόχρονα, αναδεικνύονται και κοινωνικά φαινόμενα όπως: οι υλικές εκφάνσεις της καθημερινότητας των μικρών και μεσαίων κοινωνικών στρωμάτων, ο καταναλωτισμός, η επιτέλεση έμφυλων στερεοτυπικών ρόλων, οι κοινωνικές και ταξικές αντιθέσεις και η επαναδιαπραγμάτευση της
εθνικής ταυτότητας.
Μέσα από τη μουσική επένδυση των δύο ταινιών αποκαλύπτονται οι σχέσεις μεταξύ
μουσικής, ταυτότητας, πολιτικής, και η κυκλοφορία των πολιτισμικών δικτύων. Κατα αυτόν τον τρόπο, οι δύο ταινίες αναδεικνύουν στοιχεία όπως: α) το υποπολιτισμικό φαινόμενο των 'σκυλάδικων' τραγουδιών, που συνδέουν την ανάδειξή τους ως δημοφιλές είδος, με την αναρρίχηση του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία (1980 κι έπειτα) και τον καταναλωτισμό, ενώ επηρεάζονται από στοιχεία της μουσικής παράδοσης των Ρομά και των διεθνών δημοφιλών ειδών ροκ και jazz, β) η βαλκανική μουσική παράδοση στη Βόρεια Ελλάδα και τη Βουλγαρία με κοινό παρονομαστή τους Ρομά μουσικούς, γ) η ροκ και η jazz, ως αντίδραση στο κομμουνιστικό καθεστώς και ως στοιχείο ενορχήστρωσης της ελληνικής δημοφιλούς μουσικής, εν είδει παγκοσμιοποίησης του πολιτισμικού
κεφαλαίου και δ) πρωτότυπες fusion συνθέσεις με βάσεις στο βαλκανικό, το jazz και το ροκ ιδίωμα.
Προκειμένου να γίνει συστηματικότερη η ανάλυση των ταινιών, ορίζω το γενικό
οπλοστάσιο της εργασίας, μέσω τριών θεωρητικών κεφαλαίων γύρω από τις θεωρητικές προσεγγίσεις της μουσικής στον κινηματογράφο, του είδους των Ταινιών δρόμου και της κατηγοριποίησης των εποχών του Ελληνικού Κινηματογράφου.
