Τμήμα Φαρμακευτικής
Βιβλιοθήκη Σχολής Θετικών Επιστημών

2023-05-22

2023

Ρηγάκου Αιμιλία

Προκόπιος Μαγιάτης - (Επιβλέπων) Αναπληρωτής καθηγητής, Τμήμα
Φαρμακευτικής, ΕΚΠΑ
• Αθανάσιος Γκιμήσης – Καθηγητής, Τμήμα Χημείας, ΕΚΠΑ
• Πολυδεύκης Χατζόπουλος – Καθηγητής, τμήμα Βιοτεχνολογίας, ΓΠΑ
• Ιωάννα Χήνου - Καθηγήτρια, Τμήμα Φαρμακευτικής, ΕΚΠΑ
• Νεκτάριος Αληγιάννης - Αναπληρωτής καθηγητής, Τμήμα Φαρμακευτικής, ΕΚΠΑ
• Νικόλαος Φωκιαλάκης – Επίκουρος καθηγητής, Τμήμα Φαρμακευτικής, ΕΚΠΑ
• Diomedes Logothetis – Professor, Department of Pharmaceutical Sciences,
Northeastern University of Boston, Massachusetts USA

Χημική μελέτη και αξιολόγηση βιοδραστικότητας φυτών της οικογένειας Oleaceae άγριου τύπου και τροποποιημένων με μοριακές βιολογικές προσεγγίσεις.

Ελληνικά

Χημική μελέτη και αξιολόγηση βιοδραστικότητας φυτών της οικογένειας Oleaceae άγριου τύπου και τροποποιημένων με μοριακές βιολογικές προσεγγίσεις.

Στη διατριβή αυτή περιγράφεται η στοχευμένη φυτοχημική μελέτη των φύλλων της
Olea europaea και φύλλων από τα είδη Ligustrum, Phillyrea, Syringa, Jasminum, Fraxinus της
οικ. Oleaceae.
Στο πρώτο μέρος (κεφάλαιο 1) αναφέρονται ορισμένα εισαγωγικά στοιχεία για την
Ελιά, καθώς και για τα υπόλοιπα φυτά που μελετήθηκαν και τα βοτανικά χαρακτηριστικά τους.
Στη συνέχεια, παρουσιάζονται οι χημικές κατηγορίες και οι βιολογικές ιδιότητες των
φαινολικών συστατικών των υπό μελέτη φυτών. Στο υποκεφάλαιο των βιολογικών ιδιοτήτων
περιέχονται τα κυριότερα αποτελέσματα που έχουν παρουσιαστεί μέχρι σήμερα και αφορούν
τα φαινολικά συστατικά όλων των προαναφερθέντων φυτών της οικ. Oleaceae.
Το δεύτερο μέρος χωρίζεται σε τρεις ενότητες και αφορά τα πειραματικά
αποτελέσματα. Η πρώτη ενότητα αποτελείται από τρία κεφάλαια (2-4). Το κεφάλαιο 2
αναφέρεται στην κατεργασία των δειγμάτων των φύλλων των φυτών και στις τεχνικές
απομόνωσης των φαινολικών συστατικών τους σε μεγάλη κλίμακα. Το κεφάλαιο 3
περιλαμβάνει τoν ποσοτικό προσδιορισμό των φαινολικών συστατικών στα φύλλα των φυτών
της οικ. Oleaceae με φασματοσκοπία πυρηνικού μαγνητικού συντονισμού, μελετώντας
συγχρόνως, την εποχιακή διακύμανση και τις μεταβολές που παρατηρούνται στην ποσοτική
τους σύσταση κατά τη διάρκεια αυτής. Στο κεφάλαιο 4, περιγράφεται η εφαρμογή των μεθόδων
που αναπτύχθηκαν στη μέτρηση και σύγκριση φύλλων ελιάς ως προς το φαινολικό τους
περιεχόμενο, στα οποία είχε πραγματοποιηθεί η αποσιώπηση της β – γλυκοσιδάσης με
μοριακές προσεγγίσεις.
Στη δεύτερη πειραματική ενότητα (κεφάλαιο 5), περιγράφεται η μελέτη
βιοδραστικότητας των σεκοϊριδοειδών φαινολικών συστατικών της ελιάς στους υποδοχείς T2R
(υποδοχείς γεύσης), ενώ γίνεται παράλληλα συσχέτιση των υποδοχέων αυτών με διάφορες
φαρμακολογικές δράσεις . Επιπλέον, στο κεφάλαιο 5 δίνονται πληροφορίες όσον αφορά το
κομμάτι της γευσιγνωσίας και παρουσιάζονται τα αποτελέσματα των πειραμάτων συσχέτισης
συγκεκριμένων φαινολικών συστατικών του ελαιολάδου με τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά
του.
Τέλος, στην τρίτη πειραματική ενότητα (κεφάλαιο 6) περιγράφεται η ημισύνθεση
ορισμένων μεταβολιτών που προέρχονται από τα φαινολικά συστατικά που μελετήθηκαν και
επεξηγείται αναλυτικά ο καθορισμός της δομής τους με βάση τα φασματοσκοπικά δεδομένα.
Πιο συγκεκριμένα περιγράφονται οι αντιδράσεις της ελαιοκανθάλης και της ελαιασίνης με μία 7
σειρά αμινοξέων και κυρίως με τη γλυκίνη σε διάφορες συνθήκες. Μετά από μία σειρά
πειραμάτων NMR δύο διαστάσεων, διαπιστώθηκε πως τα προϊόντα που παράγονται
αντιστοιχούν σε δύο πρωτότυπες ισομερείς ενώσεις που φέρουν έναν σκελετό
τετραϋδροπυριδίνης, για τα οποία προτείνονται τα ονόματα α -και β-ελαιογλυκίνη, αντίστοιχα
α -και β- υδροξυ - ελαιογλυκίνη.
Το μεγαλύτερο μέρος της εκπόνησης αυτής της διατριβής πραγματοποιήθηκε με την
οικονομική υποστήριξη μέσω υποτροφίας από το Παγκόσμιο Κέντρο Ελιάς για την Υγεία σε
συνεργασία με το Ίδρυμα Λεβέντη.
Μέρος της διατριβής χρηματοδοτήθηκε από το ευρωπαϊκό ταμείο Περιφερειακής
Ανάπτυξης μέσω του προγράμματος Interreg Med ARISTOIL. Το ARISTOIL είχε ως στόχο
την ενδυνάμωση της ανταγωνιστικότητας του Μεσογειακού ελαιολάδου δίνοντας έμφαση στις
υγειοπροστατευτικές του ιδιότητες. Για το λόγο αυτό, προώθησε την εφαρμογή καινοτόμων
παραγωγικών μεθόδων και μεθόδων ελέγχου ποιότητας. Το ARISTOIL στόχευσε στο
χαρακτηρισμό της φαινολικής σύνθεσης του εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου και την
αποτίμηση των παραγόντων που μπορεί να επηρεάζουν το περιεχόμενό του σε φαινόλες και τα
συναφή οργανοληπτικά χαρακτηριστικά. Το πρόγραμμα αυτό στηρίχτηκε στον Ευρωπαϊκό
Κανονισμό 432/2012 για την «Προστασία των λιπιδίων του αίματος από το οξειδωτικό στρες».
Ως μέθοδος ανάλυσης χρησιμοποιήθηκε η τεχνική του NMR, η οποία παρέχει μια γρήγορη
ανάλυση και πληροφορίες για όλες τις φαινόλες του ελαιολάδου που εμπίπτουν στον παραπάνω
ισχυρισμό με μία μόνο εκτέλεση. Το ARISTOIL αναδείχθηκε ως το κορυφαίο πρόγραμμα στην
κατηγορία του για το 2019, καθώς και το κορυφαίο ανάμεσα σε δεκάδες διαπεριφερειακά
ευρωπαϊκά προγράμματα στον διαγωνισμό Interreg Project Slam.

Θετικές Επιστήμες

Επιστήμες Υγείας

φύλλα ελιάς, oleaceae, ελαιόλαδο, ελαιογλυκίνη, φαινόλες, σεκοϊριδοειδή, ελαιασίνη, ελευρωπαΐνη, ελαιοκανθάλη, ελαιομισσιονάλη, άγλυκο ελευρωπαΐνης

Ναι

17

Ναι

268

328

Δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στο αρχείο έως 2026-05-22.

https://pergamos.lib.uoa.gr/uoa/dl/object/3328814