Μονάδα:
Τμήμα Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης (ΙΦΕ - πρώην ΜΙΘΕ)Βιβλιοθήκη Σχολής Θετικών Επιστημών
Ημερομηνία κατάθεσης:
2017-07-05
Συγγραφέας:
Φωτιάδης Φώτιος
Στοιχεία επταμελούς επιτροπής:
Αθανάσιος Πρωτόπαπας, Αναπληρωτής καθηγητής, ΙΦΕ, ΕΚΠΑ
Νικόλαος Σμυρνής, Αναπληρωτής καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Martijn Meeter, Professor, Faculty of Behavioural and Movement Sciences , VU University Amsterdam
Κωνσταντίνος Μουτούσης, Αναπληρωτής καθηγητής, ΙΦΕ, ΕΚΠΑ
Ελένη Ορφανίδου, Επίκουρη Καθηγήτρια, Τμήμα Ψυχολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης
Ελένη Ζιώρη, Επίκουρη Καθηγήτρια, Τμήματος Φιλοσοφίας Παιδαγωγικής Ψυχολογίας, Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
Μάριος Αβρααμίδης, Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Ψυχολογίας, Πανεπιστήμιο Κύπρου
Πρωτότυπος Τίτλος:
Assessing the interplay between language and category learning: the effects of verbal labels for categorization items and for the formed categories.
Γλώσσες διατριβής:
Αγγλικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Εκτιμώντας την αλληλεπίδραση μεταξύ της γλώσσας και της μάθησης κατηγοριών: η επίδραση των λεκτικών ετικετών για τα αντικείμενα κατηγοριοποίησης και για τις σχηματιζόμενες κατηγορίες.
Περίληψη:
Σύμφωνα με την υπόθεση του Whorf, η γλώσσα διαμορφώνει τη νόηση. Αντίθετα, η
Οικουμενική θεώρηση προτείνει πως η γλώσσα απλά εξυπηρετεί επικοινωνιακούς
σκοπούς. Η παρούσα διατριβή συνεισφέρει στην προαναφερθείσα διαμάχη Γλώσσας-
Σκέψης, εξετάζοντας την αλληλεπίδραση μεταξύ γλώσσας και μάθησης κατηγοριών. Πιο
συγκεκριμένα, εξετάστηκαν οι επιδράσεις των λεκτικών ετικετών για (α) τα
αντικείμενα κατηγοριοποίησης, και (β) για τις σχηματιζόμενες κατηγορίες. Στο
Πείραμα 1 οι συμμετέχοντες εκπαιδεύτηκαν για τρεις συνεχόμενες μέρες να μάθουν
νέα ονόματα για τεχνητούς ακουστικούς τόνους ή έμαθαν να συνδέουν τους τόνους με
δύσκολα κατονομάσιμα οπτικά σύμβολα. Μετά την εκπαίδευση, χορηγήθηκε σε όλους
τους συμμετέχοντες μια ακουστική έκδοση του Weather Prediction Task,
χρησιμοποιώντας τους ακουστικούς τόνους ως υποδείγματα. Βρέθηκε πως τα ονόματα
για τα υποδείγματα διευκόλυναν την μάθηση κατηγοριών. Στο Πείραμα 2 ξεχωριστές
ομάδες συμμετεχόντων εκπαιδεύτηκαν για δύο μέρες να μάθουν νέα ονόματα για
αφηρημένα σχήματα ή έμαθαν να συνδέουν τα σχήματα με δύσκολα κατονομάσιμα
σύμβολα. Μετά την εκπαίδευση χορηγήθηκε στους συμμετέχοντες μια τροποποιημένη
έκδοση του Type II έργου κατηγοριοποίησης στο οποίο χρησιμοποιήθηκαν τα αφηρημένα
σχήματα για τη δημιουργία των αντικειμένων κατηγοριοποίησης. Τα ονόματα για τα
σχήματα δεν είχαν επίδραση στην επίδοση κατηγοριοποίησης, και η αναντιστοιχία
μεταξύ των αποτελεσμάτων των Πειραμάτων 1 και 2 μπορεί να αποδοθεί στην αλλαγή
στη αντιληπτική τροπικότητα. Στη συνέχεια, σε μία σειρά τριών πειραμάτων (3.1,
3.2 και 3.3) ερευνήθηκαν οι επιδράσεις των λεκτικών ετικετών για τις
σχηματιζόμενες κατηγορίες. Οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να μάθουν λεκτικές και
δύσκολα κατονομάσιμες κατηγορίες. Σύμφωνα με την υπόθεση Label-Feedback, τα
ονόματα για τις κατηγορίες παρέχουν διευκόλυνση, και όντως και στα τρία πειράματα
οι λεκτικές κατηγορίες μαθεύτηκαν πιο αποτελεσματικά σε σχέση με τις δύσκολα
κατονομάσιμες κατηγορίες. Για να εξεταστεί αν τα ονόματα για τις κατηγορίες έχουν
μακρόχρονες επιδράσεις σε μηχανισμούς προσοχής, μετά την εκμάθηση κατηγοριών
χορηγήθηκε στους συμμετέχοντες μια συνεδρία κατηγοριοποίησης (Πείραμα 3.2) ή ένα
έργο οπτικής διάκρισης με ταυτόχρονη καταγραφή των οφθαλμοκινήσεων (Πείραμα 3.3).
Βρέθηκε πως οπτικά χαρακτηριστικά που υπήρξαν προβλεπτικά λεκτικών κατηγοριών
τραβηξαν την προσοχή σε μεγαλύτερο βαθμό σε σχέση με χαρακτηριστικά που υπήρξαν
προβλεπτικά δύσκολα κατονομάσιμων κατηγοριών. Περιληπτικά, τα αποτελέσματα των
πειραμάτων υποδεικνύουν πως (α) τα ονόματα για τα αντικείμενα κατηγοριοποίησης
διευκολύνουν την μάθηση, (β) τα ονόματα για τις σχηματιζόμενες κατηγορίες επίσης
διευκολύνουν την μάθηση, και (γ) τα ονόματα για τις σχηματιζόμενες κατηγορίες
επηρεάζουν την προσοχή μακροπρόθεσμα. Συνεπώς η παρούσα διατριβή υποστηρίζει την
υπόθεση του Whorf αφού υποδεικνύει πως η γλώσσα διαμορφώνει μη-γλωσσικές
διεργασίες όπως η μάθηση και η προσοχή.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Θετικές Επιστήμες
Λέξεις-κλειδιά:
Γνωσιακή Επιστήμη, Γνωστική Ψυχολογία, Μάθηση, Κατηγοριοποίηση, Αντίληψη, Γλώσσα
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
123
