Μονάδα:
Τμήμα Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης (ΙΦΕ - πρώην ΜΙΘΕ)Βιβλιοθήκη Σχολής Θετικών Επιστημών
Ημερομηνία κατάθεσης:
2017-12-12
Συγγραφέας:
Τουλιάτου Θεοδώρα
Στοιχεία επταμελούς επιτροπής:
Ιωάννης Χριστιανίδης, Καθηγητής, Τμήμα Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης, ΕΚΠΑ
Δήμητρα Χριστοπούλου, Επίκουρη Καθηγήτρια, Τμήμα Μαθηματικών, ΕΚΠΑ
Θεόδωρος Αραμπατζής, Καθηγητής, Τμήμα Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης, ΕΚΠΑ
Ευστάθιος Αραποστάθης, Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης, ΕΚΠΑ
Ευθύμιος Νικολαΐδης, Διευθυντής Ερευνών, Τομέας Νεοελληνικών Ερευνών, ΕΙΕ
Εμμανουήλ Πατηνιώτης, Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης, ΕΚΠΑ
Μιχάλης Σιάλαρος, Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης, ΕΚΠΑ
Πρωτότυπος Τίτλος:
Μεταξύ Θεωρητικής και Πρακτικής Γεωμετρίας: Μια Νέα Ανάγνωση των Μετρικών του Ήρωνα του Αλεξανδρινού
Γλώσσες διατριβής:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Μεταξύ Θεωρητικής και Πρακτικής Γεωμετρίας: Μια Νέα Ανάγνωση των Μετρικών του Ήρωνα του Αλεξανδρινού
Περίληψη:
Η παρούσα διατριβή είναι μια ερευνητική εργασία που γίνεται στα Μετρικά, έργο μετρολογικού περιεχομένου, του Ήρωνα του Αλεξανδρινού. Τα Μετρικά είναι ένα από τα πιο σημαντικά έργα μετρολογικού περιεχομένου που μας παρέδωσε η αρχαιότητα. Έχουν τη μορφή σειράς προβλημάτων με τις λύσεις τους, οι οποίες δίνονται, κατά κανόνα, με τη μορφή υπολογιστικής διαδικασίας. Το στοιχείο που διαφοροποιεί τα Μετρικά από τα άλλα σωζόμενα έργα μετρολογικού περιεχομένου είναι η ανάπτυξη μιας αλληλουχίας γεωμετρικών επιχειρημάτων που σχετίζονται με, και προηγούνται της υπολογιστικής διαδικασίας που ολοκληρώνει την αριθμητική επίλυση κάθε προβλήματος. Η συνύπαρξη γεωμετρικών αποδεικτικών στοιχείων και αριθμητικών υπολογισμών οριοθετεί και κατατάσσει τα Μετρικά μεταξύ της «θεωρητικής» και «πρακτικής» γεωμετρίας. Σκοπός της παρούσας διατριβής είναι να παρουσιάσει μια επισκόπηση του περιεχομένου των Μετρικών και να διερευνήσει τον ρόλο της γεωμετρικής συνιστώσας που περιέχεται σε κάθε πρόβλημα. Η εκτύλιξη του γεωμετρικού λόγου, υπό τη μορφή παραγωγικού συλλογισμού, προσιδιάζει με τα κλασικά αποδεικτικά κείμενα της αρχαιότητας με αποτέλεσμα να ερμηνεύεται από κάποιους σύγχρονους ιστορικούς των Μαθηματικών ως «απόδειξη» των υπολογιστικών διαδικασιών· τότε, με άξονα αυτήν την ερμηνευτική άποψη, θα ισχυριστούν ότι η βασική επιδίωξη του Ήρωνα, κατά τη συγγραφή των Μετρικών, είναι η δημιουργία «αποδεικτικού εδάφους» κατάλληλου για την αιτιολόγηση των υπολογιστικών διαδικασιών. Σε αντίθεση με την παραπάνω ερμηνεία, υποστηρίζουμε ότι ο γεωμετρικός «λόγος» (discourse) που περιέχεται σε κάθε πρόβλημα λειτουργεί ως ευρετικό εργαλείο στην αναζήτηση των διαδικασιών υπολογισμού. Η τεκμηρίωση της παραπάνω θέσης οδηγεί σε μια νέα ερμηνευτική διάσταση του εγχειρήματος της συγγραφής των Μετρικών, αναδεικνύοντας τον στόχο του Ήρωνα να διδάξει στον αναγνώστη πώς μπορεί ο ίδιος να βρίσκει κατάλληλες υπολογιστικές διαδικασίες για να επιλύει μετρολογικά προβλήματα.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Θετικές Επιστήμες
Λοιπές θεματικές κατηγορίες:
Μαθηματικά
Ιστορία
Λέξεις-κλειδιά:
διαδικασία υπολογισμού, επιλογισμός, γεωμετρική ανάλυση, αριθμητικοποιημένη γεωμετρία, ευρετικός χαρακτήρας
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
197
