Μονάδα:
Τμήμα Πληροφορικής & ΤηλεπικοινωνιώνΠληροφορική
Ημερομηνία κατάθεσης:
2019-08-08
Συγγραφέας:
Ελράχεμπ Αικατερίνη
Στοιχεία επταμελούς επιτροπής:
Ιωάννης Ιωαννίδης (επιβλέπων), Καθηγητής ΕΚΠΑ
Μανόλης Κουμπαράκης, Καθηγητής ΕΚΠΑ
Μαρία Κουτσούμπα, Καθηγήτρια ΕΚΠΑ
Γεώργιος Λέπουρας, Καθηγητής Πανεπιστημίου Πελοποννήσου
Μαρία Ρούσσου, Επίκουρη Καθηγήτρια ΕΚΠΑ
Δημήτρης Χαρίτος, Αναπληρωτής Καθηγητής ΕΚΠΑ
Sarah Whatley, Kαθηγήτρια Πανεπιστημίου Coventry
Πρωτότυπος Τίτλος:
Εννοιολογικές και Βιωματικές Γλώσσες Χορού: Ψηφιακή Αναπαράσταση και Αλληλεπίδραση
Γλώσσες διατριβής:
Αγγλικά
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Εννοιολογικές και Βιωματικές Γλώσσες Χορού: Ψηφιακή Αναπαράσταση και Αλληλεπίδραση
Περίληψη:
Η κίνηση και ο χορός αποτελούν ένα αναπόσπαστο κομμάτι της ανθρώπινης κοινωνικής και καλλιτεχνικής έκφρασης, σε κάθε ιστορική περίοδο και γεωγραφικό πλάτος. Tα σύγχρονα ψηφιακά μέσα προσφέρουν σημαντικές δυνατότητες καταγραφής της κίνησης του σώματος ανοίγοντας νέους δρόμους στη μελέτη και έρευνα του χορού, τη διατήρηση της άυλης πολιτιστικης κληρονομιάς αλλά και την εκπαιδευτική και τη δημιουργική διαδικασία.
Ωστόσο, όσο τα ψηφιακά δεδομένα που αφορούν στην κίνηση όπως βίντεο, αρχεία σύλληψης κίνησης κ.α. αυξάνονται, δημιουργείται η έντονη ανάγκη για μεθοδολογικά πλαίσια και τεχνολογικά εργαλεία τα οποία θα επιτρέπουν την αναπαράσταση της κίνησης και τη διαχείριση σχετικών αρχείων. Στόχος είναι τα δεδομένα αυτά να είναι αναζητήσιμα, προσβάσιμα και επαναχρησιμοποιήσιμα. Παράλληλα, δημιουργείται η ανάγκη για σχεδιαστικά πλαίσια και διαγράμματα ροής για την ανάπτυξη διεπαφών με απώτερο σκοπό να έχουν νόημα τόσο στης έρευνα και όσο και στην πρακτική του χορού.
Το ερώτημα που πραγματεύεται η παρούσα διατριβή επικεντρώνεται στο πώς μπορούμε να αναπαραστήσουμε την κίνηση, έτσι ώστε να επιτυγχάνεται αποτελεσματική επικοινωνία τόσο των Εννοιολογικών όσο και των Βιωματικών γλωσσών του χορού, μέσα από την ψηφιακή διάδραση.
Η δυσκολία στο να απαντήσουμε στην παραπάνω ερώτημα έγκειται αφενός στην πολυπλοκότητα και πολυμορφία της ανθρώπινης κίνησης αλλά και του ορισμού του ίδιου του χορού. Αφετέρου οφείλεται στο γεγονός ότι ο χορός, βασίζεται κυρίως στην ενσώματη γνώση, και στην έλλειψη μιας ενιαίας γλώσσας αναπαράστασης, η οποία να χρησιμοποιείται στην πράξη τόσο από τους ερευνητές όσο και από τους δημιουργούς, εκπαιδευτικούς, και πρακτικούς του χορού.
Στην παρούσα διατριβή, βασιζόμενοι σε υπάρχοντα συστήματα σημειογραφίας και χορολογικές μεθοδολογίες χορού, αλλά και μέσα από ένα συνεχή διάλογο με την χορευτική πράξη αναπτύξαμε ένα σημασιολογικό και μεθοδολογικό πλαίσιο το οποίο αφορά τόσο στις Εννοιολογικές όσο και στα Βιωματικές Γλώσσες του Χορού. Το πλαίσιο αυτό, αξιολογήθηκε μέσα από τη σχεδίαση, ανάπτυξη και χρήση εφαρμογών.
Η συνεισφορά της διδακτορικής διατριβής συνοψίζεται στα εξής αποτελέσματα:
• την ανάπτυξη εννοιολογικών μοντέλων και οντολογιών για τη σημασιολογική αναπαράσταση της χορευτικής κίνησης. Για την ανάπτυξη του εννοιολογικού μοντέλου βασιζόμαστε στη χορολογική και μορφολογική ανάλυση του χορού, καθώς και στο σύστημα σημειογραφίας της κίνησης του Λάμπαν (Labanotation). Το σκέλος αυτό αφορά στη μελέτη των Εννοιολογικών γλωσσών του χορού.
• την επέκταση και εφαρμογή των σημασιολογικών αναπαραστάσεων για τη σχεδίαση και ανάπτυξη των διεπαφών χρήστη για την επισημείωση της κίνησης καθώς και την ανάπτυξη διαδικτυακών συστημάτων για τη διαχείριση πληροφορίας σχετικής με το χορό και την κίνηση.
• την ανάπτυξη διαγράμματος ροής καθώς και εφαρμογών που αφορούν στην ενσώματη διάδραση μέσω κίνησης. Με γνώμονα το αρχικό σημασιολογικό μοντέλο, την χαρτογράφηση της υπάρχουσας κατάστασης, προτείνεται διάγραμμα ροής για τη σχεδίαση αντίστοιχων εικονικών και διαδραστικών διεπαφών. Το διάγραμμα αυτό, αξιολογείται μέσα από τη σχεδίαση και ανάπτυξη διαδραστικών εφαρμογών για την πρακτική του χορού. Τα δύο τελευταία σκέλη εστιάζουν στη μελέτη των Βιωματικών γλωσσών του χορού.
H διατριβή προτείνει τη μοντελοποίηση της κίνησης για την διατύπωση και επαύξηση μεταδεδομένων για το χορό, και καθώς και ιεραρχικά λεξιλόγια για την επισημείωση των κινήσεων και χαρακτηριστικών τους, με σκοπό την αναζήτηση αρχείων με γνώση που αφορά απευθείας στην κίνηση. Το προτεινόμενο μοντέλο αναπαράστασης χρησιμοποιείται ως μεθοδολογία για την εξαγωγή πληροφορίας μέσα από σύνολα δεδομένων καταγραφής κίνησης. Τέλος τα μοντέλα αυτά εφαρμόζονται μέσα σε τέτοιες ψηφιακές διαδικτυακές εφαρμογές και εξετάζονται ως προς τη χρηστοκεντρική τους αξία για την κοινότητα των χορευτών, αλλά και διερευνάται η χρήση ψηφιακών μέσων για την υποστήριξη της έρευνας, εκπαίδευσης και της δημιουργικής διαδικασίας του χορού.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Θετικές Επιστήμες
Λέξεις-κλειδιά:
Σημασιολογικός Ιστός, Οντολογίες, Αναπαράσταση Γνώσης, Επικοινωνία Ανθρώπου Μηχανής, Χορός, Καταγραφή, Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά, Ανθρώπινη Κίνηση, Ανάλυση Κίνησης, Σημασιολογική Αναπαράσταση Κίνησης, Ενσώματη Διάδραση, Γλώσσα, Σημειογραφία
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
9
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
210
