Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Λαλιώτη Βασιλική, μ. Επίκουρη Καθηγήτρια, Τμήμα Μουσικών Σπουδών, Ε.Κ.Π.Α.
Παπαπαύλου Μαρία, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Τμήμα Μουσικών Σπουδών, Ε.Κ.Π.Α.
Πουλάκης Νίκος, ΕΔΙΠ, Τμήμα Μουσικών Σπουδών, Ε.Κ.Π.Α.
Πρωτότυπος Τίτλος:
Επιτελώντας τα τέσσερα στοιχεία (Breakdancing, Graffiti, DJing & MCing): Από την κουλτούρα του χιπ χοπ, στη ραπ μουσική
Μεταφρασμένος τίτλος:
Επιτελώντας τα τέσσερα στοιχεία (Breakdancing, Graffiti, DJing & MCing): Από την κουλτούρα του χιπ χοπ, στη ραπ μουσική
Περίληψη:
Στόχος μου με αυτή την εργασία είναι να μελετήσω από τη σκοπιά της θεωρίας της επιτέλεσης (performance theory) το πώς συγκροτείται η κουλτούρα του χιπ χοπ, καθώς και το πώς αλλάζει μορφή και νόημα στο χώρο και στο χρόνο. Εστιάζω στη διάσταση των τεσσάρων στοιχείων (Breakdancing, Graffiti, DJing & MCing), ως συστατικά της κουλτούρας, καθώς αποτελούν τέσσερις διαφορετικές, μα αλληλοσχετιζόμενες, μορφές επιτέλεσης (χορός, ζωγραφική, μουσική και τραγούδι), σε συγκεκριμένο πολιτισμικό πλαίσιο. Αρχικά, αναζητώ τα βασικότερα θεωρητικά και μεθοδολογικά ζητήματα, θέματα και προσεγγίσεις στην εθνογραφική μελέτη του χιπ χοπ, από τα πεδία της Εθνομουσικολογίας και της Ανθρωπολογίας, όπως προκύπτουν από την ανασκόπηση της σχετικής βιβλιογραφίας. Έπειτα, εντοπίζω τα κυριότερα πρόσωπα, γεγονότα και έννοιες που συνδέονται με τη γέννηση της κουλτούρας του χιπ χοπ στο Μπρονξ της Νέας Υόρκης, καθώς και με την ευρύτερη διάδοση της ραπ μουσικής, όπως διαμορφώθηκε στο Λος Άντζελες και στην περιφέρεια των Η.Π.Α. από τις αρχές της δεκαετίας του 1970 ως το 2000. Στη συνέχεια υιοθετώ την τριπλή διάκριση του όρου χιπ χοπ από τον J.Schloss (2009), δηλαδή την κουλτούρα του χιπ χοπ, τη ραπ μουσική και τη χρήση του ως δημογραφικό προσδιορισμό, για να διερευνήσω την αλληλεπίδραση και το μετασχηματισμό των τεσσάρων στοιχείων, καθώς και τη σχέση τους με την έννοια της αυθεντικότητας, σε συνάρτηση με την εξέλιξη των μέσων αναπαραγωγής της μουσικής. Κατά τα πρώτα του χρόνια, το χιπ χοπ ταυτιζόταν με το πλαίσιο της επιτέλεσης των τεσσάρων στοιχείων. Υποστηρίζω πως με το πέρασμα στη μουσική βιομηχανία το 1979, οι δισκογραφικές εταιρείες διαμόρφωσαν την εικόνα, το περιεχόμενο και τα χαρακτηριστικά του χιπ χοπ, οδηγώντας έτσι στην ταύτισή του με τη ραπ μουσική, επιλέγοντας συγκεκριμένα χαρακτηριστικά από τις κουλτούρες των συμμοριών και τη δημοφιλή κουλτούρα, σε συνδυασμό με τις παραδόσεις της αφρικανικής διασποράς. Ωστόσο, μέσα από την εθνογραφική μελέτη του χιπ χοπ τα τελευταία είκοσι χρόνια, αναδεικνύονται οι διαφορετικοί τρόποι οικειοποίησης, νοηματοδότησης και λειτουργίας του σε τοπικό επίπεδο, παρακάμπτοντας συχνά τα μονοπάτια της μουσικής βιομηχανίας. Τέλος, ακολουθώ την ίδια διαδικασία για να εστιάσω στην πρόσληψη και οικειοποίηση του χιπ χοπ στην Ελλάδα, και ειδικά στην Αθήνα, στα τέλη της δεκαετίας του 1980 ως περίπου τα μέσα της δεκαετίας του 2000. Από το 2010, η εξέλιξη της μουσικής τεχνολογίας, του διαδικτύου και των κοινωνικών δικτύων επέτρεψαν την ευρύτερη παραγωγή μουσικής σε οικιακά στούντιο, όπως και την άμεση επικοινωνία και ανατροφοδότηση μεταξύ περφόρμερ και κοινού, επιτρέποντας στους τελευταίους την ενεργή συμμετοχή στη δημιουργική διαδιασία. Παράλληλα, οδήγησαν στη γενικότερη αλλαγή των όρων και των τρόπων παραγωγής, διανομής και αναπαραγωγής της μουσικής σήμερα.
Λέξεις-κλειδιά:
Χιπ χοπ κουλτούρα, Ραπ μουσική, Θεωρία της Επιτέλεσης, Δημοφιλής Μουσική,
