Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Σταύρος Κολιός, Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Αεροδιαστημικής Επιστήμης και Τεχνολογίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Βάιος Λάππας, Καθηγητής, Τμήμα Αεροδιαστημικής Επιστήμης και Τεχνολογίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Περίληψη:
Η πτυχιακή εργασία αφορά τον εντοπισμό των περιοχών που είναι ευάλωτες στην υποβάθμιση του εδάφους της Μεσογείου με τη χρήση δεδομένων για τη χρονική περίοδο 2000 έως 2020. Τα δεδομένα που επιλέχθηκαν κατανεμήθηκαν σε 5 πίνακες που αντιπροσωπεύουν τους δείκτες ποιότητας, ανάλογα το είδος τους. Στον πίνακα 1 Δείκτης Ποιότητας Κλήματος, περιλαμβάνονται η βροχόπτωση και o προσανατολισμό μιας τοποθεσίας σε σχέση με τις βασικές κατευθύνσεις (βοράς, νότος, ανατολή, δύση). Ο πίνακας 2 Δημογραφικός Δείκτης, αφορά την πυκνότητα του πληθυσμού και στον συνολικό αριθμό ατόμων που ζουν σε μια περιοχή. Στον Δείκτη Ποιότητας Εδάφους, έχουν χρησιμοποιηθεί τα δεδομένα για την μέση θερμοκρασία επιφάνειας εδάφους, την περιεκτικότητα υγρασίας εδάφους, την κλήση και την θερμοκρασία εδάφους (πίνακας 3). Για τον Δείκτη Ποιότητας Βλάστησης (πίνακας 4), επιλέχθηκαν η κάλυψη της γης και το ποσοστό βλάστησης. Τέλος για τον Δείκτη Ανταλλαγής Ενέργειας (πίνακας 5) αναγράφονται τα δεδομένα για το ποσοστό ηλιακής ακτινοβολίας που ανακλάται, την εξάτμιση και μεταφορά ενέργειας με τη μορφή λανθάνουσας θερμότητας μεταξύ της επιφάνειας της Γης και της ατμόσφαιρας. Στη συνέχεια, τα δεδομένα τροποποιήθηκαν, με σκοπό να καταλήξουν στην απαιτούμενη μορφή για τον τελικό υπολογισμό τους. Για τελικό υπολογισμό των δεικτών, αρχικά οριοθετήθηκε η περιοχή της Μεσογείου, με βάση τις συντεταγμένες 9.6662(W), 29.0247(N), 37.0573(E). Τα δεδομένα επεξεργάστηκαν, μετατρέποντας το μέγεθος των pixel σε 0,008x0,008 και δημιουργώντας κλάσεις (1,2,3,4), έτσι ώστε να είναι δυνατόν να πραγματοποιηθούν πράξεις μεταξύ τους. Οι τιμές των κλάσεων αντιπροσωπεύουν την ευαισθησία του εδάφους μιας περιοχής, δηλαδή η τιμή 1 δείχνει ότι η γεωγραφική περιοχή που καλύπτει αυτό το pixel είναι ανθεκτική και παρουσιάζεται με κόκκινο χρώμα, ενώ η τιμή 4 υποδηλώνει μεγάλη περιβαλλοντική ευαισθησία, που σημαίνει ότι το έδαφος έχει υποστεί υποβάθμιση. Έπειτα υπολογίστηκαν οι δείκτες ποιότητας του εδάφους, όπου ο καθένας αντιπροσωπεύεται από δεδομένα (πίνακες 1-5). Στη συνέχεια εκτιμήθηκε ο δείκτης των περιοχών με περιβαλλοντική ευαισθησία (ESAI), για όλη την χρονική περίοδο 2000-2020 αλλά και ανά πενταετία, ο οποίος προκύπτει από τους δείκτες ποιότητας (QI), παρέχοντας ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο για τον προσδιορισμό των περιοχών που κινδυνεύουν από υποβάθμιση. Τέλος, η χωρική κατανομή των τιμών (ESAI) δείχνει ότι οι Ευρωπαϊκές χώρες έχουν αρκετά χαμηλότερες τιμές ESAI σε σύγκριση με της Βόρειας Αφρικής, γεγονός που δείχνει ότι η νότια Μεσόγειος είναι πιο ευάλωτη στην υποβάθμιση του εδάφους από ότι η βόρεια Μεσόγειος.
Λέξεις-κλειδιά:
Μεσόγειος, Περιβαλλοντικοί Δείκτες, GIS, Υποβάθμιση της Γης, Δεδομένα Τηλεπισκόπησης
