Τμήμα Ιατρικής
Βιβλιοθήκη Επιστημών Υγείας

2024-12-09

2024

Κιάφη Παναγιώτα

Πλατώνη Καλλιόπη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ (Επιβλέπουσα)
Κουλουλίας Βασίλειος, Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Νικολάτου – Γαλίτη Ουρανία, Καθηγήτρια, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Σεϊμένης Ιωάννης, Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Κυροδήμος Ευθύμιος, Αναπληρωτής Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Γεωργακόπουλος Ιωάννης, Επίκουρος Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Καραβασίλης Ευστράτιος, Επίκουρος Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης

Μελέτη και συσχέτιση της ποιότητας ζωής και ικανοποίησης με κλινικά και εργαστηριακά δεδομένα σε ασθενείς με καρκίνο κεφαλής και τραχήλου που υποβλήθηκαν σε σύγχρονες τεχνικές ακτινοθεραπείας

Ελληνικά

Μελέτη και συσχέτιση της ποιότητας ζωής και ικανοποίησης με κλινικά και εργαστηριακά δεδομένα σε ασθενείς με καρκίνο κεφαλής και τραχήλου που υποβλήθηκαν σε σύγχρονες τεχνικές ακτινοθεραπείας

Ιστορικό: Ο καρκίνος Κεφαλής και Τραχήλου αποτελεί έναν ιδιαίτερα συχνό και θανατηφόρο τύπο κακοήθειας παγκοσμίως, όμως με την πρόοδο της επιστήμης δύναται πλέον να αντιμετωπισθεί αποτελεσματικά με σύγχρονες τεχνικές ακτινοθεραπείας. Η ακτινοθεραπεία αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο στην αντιμετώπιση του συγκεκριμένου τύπου καρκίνου, αλλά συνδέεται με υψηλή συχνότητα παρενεργειών, οι οποίες ασκούν σημαντικού βαθμού επίδραση στην Ποιότητα Ζωής των ασθενών.
Σκοπός: Η παρούσα μελέτη αποσκοπεί στην μελέτη της ποιότητας ζωής και ικανοποίησης, με βάση κλινικά και εργαστηριακά δεδομένα, ασθενών με καρκίνο κεφαλής και τραχήλου, που υποβλήθηκαν σε σύγχρονες τεχνικές ακτινοθεραπείας καθώς και στην ανάλυση παραμέτρων δοσιμετρίας και τοξικότητας στους συγκεκριμένους ασθενείς και στη χρήση αυτών των αποτελεσμάτων για τη δημιουργία θεραπειών με όσο το δυνατόν λιγότερες παρενέργειες.
Υλικά και Μέθοδοι: Οι ασθενείς που μπορούσαν να συμπεριληφθούν στην παρούσα μελέτη ήταν όσοι διαγνώστηκαν με καρκίνο κεφαλής και τραχήλου, ήταν ενήλικες και είχαν προγραμματίσει να υποβληθούν σε ακτινοθεραπεία VMAT ως μέρος του θεραπευτικού τους σχήματος την συγκεκριμένη χρονική περίοδο, στην Μονάδα Ακτινοθεραπείας του Β΄ Εργαστηρίου Ακτινολογίας του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου «ΑΤΤΙΚΟΝ». Το μέγεθος του δείγματος ήταν 84 ασθενείς, εκ των οποίων οι 75 συμπλήρωσαν και τα τρία στάδια των ερωτηματολογίων (89,3%). Η συλλογή δεδομένων πραγματοποιήθηκε με τη χρήση των τυποποιημένων σταθμισμένων ερωτηματολογίων EORTC QLQ C30 (γενικό ερωτηματολόγιο) και το EORTC QLQ H&N35 (ειδικό ερωτηματολόγιο για ασθενείς με καρκίνο κεφαλής και τραχήλου) (Version 3.0) σε τρία στάδια, καθώς και ενός ειδικά προσαρμοσμένου συνόλου ερωτήσεων από την ερευνητική ομάδα για την διερεύνηση της ικανοποίησης ασθενών.
Αποτελέσματα: Το 73,3% ήταν άνδρες και το 84,3% είχε ηλικία πάνω από τα 51 έτη. Η μελέτη της Ποιότητας Ζωής ανέδειξε ότι ο δείκτης γενικής υγείας, ο οποίος είχε μειωθεί προσωρινά με την ολοκλήρωση της ακτινοθεραπείας (από 77,00 σε 62,00), βελτιώθηκε σημαντικά στο στάδιο του επανέλεγχου, τρεις μήνες μετά το τέλος της θεραπείας (78,67). Παράλληλα παρατηρήθηκε μείωση της συμπτωματολογίας (p<0.0005), ιδίως του πόνου, της απώλειας βάρους, της ξηροστομίας, του κολλώδες σάλιου και της δυσκαταποσίας, ευθυγραμμιζόμενη με προηγούμενες έρευνες που υποδεικνύουν μειωμένη επιβάρυνση των συμπτωμάτων μετά τη θεραπεία. Η έρευνά μας σχετικά με τη συσχέτιση μεταξύ δοσιμετρικών δεδομένων, τοξικότητας και συμπτωμάτων επικεντρώθηκε στη σχέση μεταξύ των δόσεων ακτινοβολίας και των επιπέδων στοματικής βλεννογονίτιδας, μιας συχνής τοξικότητας σε ασθενείς με καρκίνο κεφαλής και τραχήλου. Εντοπίστηκαν σημαντικές συσχετίσεις μεταξύ των επιπέδων τοξικότητας και των δοσιμετρικών παραμέτρων, ιδίως των οργάνων σε κίνδυνο (OAR), όπως οι παρωτίδες, η στοματική κοιλότητα και οι καταποτικοί μύες, τονίζοντας τη χρησιμότητα της μεθόδου EORTC ως αξιόπιστου εργαλείου για την αξιολόγηση της τοξικότητας. Ωστόσο, η ανάλυση του συντελεστή συσχέτισης Spearman σε δύο διαφορετικές χρονικές στιγμές της θεραπείας αποκάλυψε διαφορετικούς βαθμούς συσχέτισης μεταξύ των δοσιμετρικών δεδομένων των οργάνων σε κίνδυνο (OAR) και των αναφερόμενων συμπτωμάτων, αναδεικνύοντας τους πιθανούς περιορισμούς στη χρήση των ερωτηματολογίων ποιότητας ζωής ως ο μοναδικός δείκτης της αποτελεσματικότητας της θεραπείας. Η συσχέτιση EORTC QLQ-C30 και EORTC QLQ-H&N35 με το προσαρμοσμένο σύνολο ερωτήσεων αξιολόγησης υπηρεσιών ανέδειξε ότι υπάρχει χαμηλή θετικά στατιστικά σημαντική συσχέτιση ανάμεσα στην φυσική δραστηριότητα με την αξιολόγηση των νοσηλευτικών υπηρεσιών ( r=0.234 p=0.043 ) και την σχέση ασθενών-ιατρών ( r=0.238 p=0.040 ). Τα αποτελέσματα για την ικανοποίηση των ασθενών από τις παρεχόμενες υπηρεσίες της Μονάδας σε όλες τις κατηγορίες σε αυτή την μελέτη ήταν αξιοσημείωτα υψηλά. Η εσωτερική συνέπεια του προσαρμοσμένου συνόλου ερωτήσεων αξιολόγησης υπηρεσιών ήταν εξαιρετική, με τις τιμές Cronbach’s Alpha να κυμαίνονται από 0,900 έως 0,946 για διαφορετικές υποκατηγορίες.
Συμπεράσματα: Επαληθεύτηκε περαιτέρω η περίπλοκη δυναμική μεταξύ της ακτινοθεραπείας, των αποτελεσμάτων της Ποιότητας Ζωής (QoL), της σοβαρότητας των συμπτωμάτων και της ικανοποίησης των ασθενών από τις παρεχόμενες υπηρεσίες υγείας. Ο καρκίνος κεφαλής και τραχήλου επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα ζωής ασθενών, κυρίως λόγω των παρενεργειών της θεραπείας. Τα ευρήματα της συγκεκριμένης ερευνητικής εργασίας υπογραμμίζουν τη σημασία της αποτίμησης της ποιότητας ζωής, της ενσωμάτωσης δοσιμετρικών δεδομένων και αξιολογήσεων τοξικότητας για τη βελτιστοποίηση των αποτελεσμάτων της θεραπείας και τη διευκόλυνση της ακριβούς παρακολούθησης και διαχείρισης των ανεπιθύμητων ενεργειών σε ασθενείς με καρκίνο κεφαλής και τραχήλου που υποβάλλονται σε ακτινοθεραπεία. Η περαιτέρω έρευνα και εκπαίδευση θα μπορούσαν να προσφέρουν πιο ουσιαστικές γνώσεις για τις εμπειρίες των ασθενών, βελτιώνοντας τελικά την ποιότητα της παρεχόμενης φροντίδας.

Επιστήμες Υγείας

Ποιότητα ζωής, Ικανοποίηση ασθενών, Καρκίνος Κεφαλής και Τραχήλου, Ακτινοθεραπεία, Δοσιμετρία

Όχι

0

Ναι

181

128

https://pergamos.lib.uoa.gr/uoa/dl/object/3446283/file.pdf

https://pergamos.lib.uoa.gr/uoa/dl/object/3446283